SHARL BODLER ( 1821 - 1867 )
Përmbledhja “Spleen de Paris” e njohur gjithashtu edhe nënë titullin 'Les petits poèmes en prose' ( Poemat e shkurtëra në prozë ), doli për herë të parë me 1869, në kuadrin e një botimi”përfundimtar” të veprës poetike dhe kritike të Bodlerit. Disa prej poemave në prozë të atij botimi, në fakt patën qënë hartuar qysh në vitin 1850 por, pjesa më e madhe e tyre qe shkruar mes viteve 1860 dhe 1865 pra, në një epokë kur Bodleri pothuajse kish pushuar së shkruari vargje. Ishte qysh më 1865, që Bodleri pat hartuar një 'projekt – libër' dhe kish vendosur në të poemat të cilat ai kish zgjedhur e mendonte që të bënin pjesë në të. Ato ishin gjithsej, pesëdhjete proza poetike. Për shkrimin e tyre, ideja dhe frymëzimi, Bodlerit i patën ardhur qysh pas leximit të 'Gaspard de la nuit' të Aloysius Bertrand. ( Në atë libër të vogël, Bertrand kish përmbledhur poezi pa rimë te cilat nuk respektonin rregullat e metrikës, pra krejt ndryshe nge poezia tradicionale ). Ai u bë kështu, themeluesi i një gjinie të re letrare e cila, pastaj, u pasurua dhe fitoi plotësisht 'qytetarinë' e saj, me botimin e prozave poetike të Bodlerit, Rembo-së si edhe të poeteve të mëvonshëm surrealistë. Por, ndryshe nga Bertrand, imagjinata e të cilit pat qenë frymëzuar nga legjendat e vjetra, Bodleri desh që vepra e tij, të trajtonte subjekte moderne të kohës. Duke e tejkaluar imazhin e ciklit 'Tablotë pariziene' ( Les tableaux parisiens ), ai u interesua në mënyrë të veçante për 'modernen', ashtu siç ai e shihte dhe e përjetonte atë, në një qytet të madh si Parisi. Pra, me idenë dhe dëshirën që të 'kapte' mes skenave të shumta e të ndryshme të jetës, ato çka ishin eternele dhe esenciale e që kishin në dukje shkëlqimin e shkurtër të një vetëtime, në errësirën e universit urban ...
ENDERRA
Ëndrra ! Gjithmonë ëndrra ! Kjo dozë “opiumi natyral” siç e quan Bodleri në prozën poetike 'Grishje për udhëtim' ( L' invitation au voyage ) është një metaforë e cila për poetin në fjalë, shpreh domosdoshmërinë e të ëndërruarit, si një mundesi për të shpëtuar nga e përditshmja cfilitëse. Ëndrra për të qenë gjetkë nga ku ndodhet është për të edhe ëndrra më e bukur ku 'gjithçka është e bukur, e pasur, e qetë, e ndershme ku, luksi dhe volupteti janë në harmoni, ku jeta është e lehtë dhe e ëmbël për t’u jetuar, ku lumturia lidh kurorë me paqen'. Një ëndërr kjo, në fakt e paarritshme dhe e rrezikshme, e cila provokon goditje të dhembshme kur ajo mbaron e njeriu 'zgjohet' dhe realiteti i imponohet sërish. Ëndrra, në të cilat poeti gjen strehë, për t’i mohuar vetes gjetjen e mundësive për të reaguar, sepse sipas tij 'ëndrrat e afrojnë atë me ato të cilat mund të quhen të mundshme'. Ja, me poshtë, një 'ëndërr' e Bodlerit, marre nga vëllimi 'Le spleen de Paris'.
( Shënim i shqipëruesit )
NE HEMISFEREN E FLOKEVE TE TU ...
Lermë t'u marr erë, të thith thellë, pafundësisht, aromën e flokëve të tu, të zhys në to krejt fytyrën si në ujët e një burimi të kristalte e, pastaj, me gishtat e mi t'i shushpuris ato si një shami erëmirë që shpërndan kujtime të ëmbla në eter. Ah, sikur ti të mund të imagjinoje gjith'ato që unë shoh, gjith'ato që ndjej, gjith'ato që dëgjoj në flokët e tu ! Shpirti im lundron mbi parfume si shpirti i të tjerëve në muzikë ... I zhytur mes flokëve të tu, unë shoh një ëndërr plot anije, vela e direkë të cilat musonet i shtyjnë drejt klimash të mrekullueshme: mes detrash pafund, aty ku qielli është tepër blu e deti shumë i thellë, aty ku thithet ajër i parfumuar nga aromat e frutave, barit dhe lëkurës njerëzore. Ja, në oqeanin e flokëve të tu shoh një port plot dallgë këngësh melankolike, me njerëz të fortë racash të ndryshme e plot anije lloj-llojesh të cilat lartojnë arkitekturat e tyre të përkryera, nenë një qiell të pafund ku prehët një ngrohtësi e përjetshme. Duke ledhatuar flokët e tu, ndjej ofshamat e lëngatat e dikurshme, të përjetuara shtirë mbi një divan, në dhomëzën e një anije të bukur përkundur nga valët e lehta të molos; aty mes vazo lulesh e amforash freskuese. Mes vatrës së zjarrtë të flokëve të tu, tani thith aromë duhani ekzotik përzier me opium e kallam sheqeri e, ndërkohë, në natën e flokëve të tu, më shfaqet shkëlqimi i pafund i kaltërsive tropikale. Mbi brigjet e kadifenjta të flokëve të tu, mbushem plot aroma ku ndjej përzier bashkë: zift, myshk e vaj kokoje. Ah, lermë të kafshoj flokët e tu ! Kur fus gojën mes masës së tyre elastike e rebele, më duket se shijoj kujtimet më të ëmbla !...
( Shqiperoi : Vasil QESARI )
IDEALI DHE REALITETI
Pata njohur një farë Benedikta, një vajzë çamarroke në sytë e së cilës shihja gjithmonë vetëm madhështi, bukuri, lavdi e gjithçka që mund të merret si e pavdekshme. Një vajzë e cila ngado që shkonte, rrezatonte e shpërndante, një atmosferë plot Ideale. Por ajo krijesë e mrekullueshme, ish shumë e bukur për të jetuar gjatë. Ajo, vdiq para ca ditësh, jo shumë kohë pasi isha njohur me të. Dhe e varrosa me duart e mia, pikërisht në një ditë pranvere që sa kish nisur të shpërndante, erërat e saj të mira... Po, isha unë që e futa në dhè, të mbyllur e të parfumuar si në arkëzat e Indisë ! E, ndërkohë që isha ulur pranë saj e sytë i kisha ngulur në vendin ku prehej thesari im, prej dheut endè të freskët, pashë të delte një krijesë e vockël e cila ngjante si dy pika uji me të zgjedhurën e zemrës sime. Ajo u shfaq para meje dhe me foli me një zë të çuditshëm, arrogant e plot qesëndi: - A s'po më njeh?... Jam unë !... Unë, Benedikta e vërtetë! Jam unë ajo vashëza e pacipë ! U ringjalla për të ndëshkuar marrinë e verbimin tënd e, që ti, paskëtaj, të më duash pafundësisht !... E, unë, plot zemërim, iu zbraza: - Oh, jo ! Jo! Jo ! S'eshte e vërtetë ! Dhe, për të shprehur edhe më tepër pakënaqësinë e refuzimin tim, përplasa këmbën mbi dhè aq fort sa që ajo krijesë e frikshme, u fut edhe më thellë në baltën e varrit endè të freskët, duke renë brenda si ujku në çark e duke mbetur përjetë, në atë që ishte ndofta: Varri i Idealit ...
( Shqiperoi : Vasil QESARI )
DHOMA DYSHE
Ajo është një dhomë e cila ngjan me një univers ëndrrash; një dhomë me të vërtetë spirituale, ajri i së cilës ka mbetur si i ngrirë, ngjyrosur lehtësisht në rozë e blu. Shpirti aty zhytet në një banjë plogështie, parfumuar me keqardhje dhe dëshirë. Është një ndjenjë e çuditshme ajo që përjeton aty, diçka si perëndimi i diellit mes blusë e ngjyrës rozë, një ëndërr epshi në eklips. Në atë dhomë, mobilet kanë forma të shtrira, të sfilitura, të kapitura. Ato duket sikur përjetojnë ëndrra, sikur janë krijuar për të bërë jetë somnambuli, diçka vegjetale apo minerale. Mbulesat përreth, flasin një gjuhe memece, të shurdhet si lulet, si qiejt, si diejt në perëndim. Mbi murre, asnjë zhgaravinë artistike. Përgjithësisht, në ëndërr, në përshtypjen e pa analizuar, në artin e menduar, arti pozitiv është një blasfemi. Kurse, këtu, gjithçka ka dritën e mjaftueshme dhe errësirën delikate të harmonisë. Ndihet një arome fare pakëz e lehtë, zgjedhur me delikatese, në të cilën përzihet një lagështi tepër e lehtë, një atmosferë ku shpirti i përgjumur përkundet nga ndijimet e një serre të vaket. Perdja e bollshme dhe fine prej mëndafshi, derdhet si kaskadë e lehtë dëbore para dritareve dhe shtratit. Mbi shtrat është shtrire Idhulli, mbretëresha e ëndrrave. Po nga erdhi ajo, gjer këtu? Kush e solli ? Cila fuqi magjike e vendosi në këtë fron ëndrrash e volupteti ?... Po ç’rëndësi ka kjo ? Ajo është aty e unë e njoh. Ja, ata sy ku flaka kalon perëndimin, ata sy finokë e të tmerrshëm si dy shënjestra, të cilëve unë ua njoh prej kohesh dinakërinë e frikshme. Janë tërheqës, robërues. Përpijnë shikimin e atij që tregohet i pakujdesshëm dhe i sodit. Ata yje të zinj, të cilët imponojnë kureshtje e admirim, prej kohësh me vemendje i kam studiuar. Cilit demon dashamires i detyrohem për ketë gjendje misteri, heshtje, paqeje dhe parfumesh? O, lumturi ! Ai emër me të cilin ne quajmë përgjithësish jetën, bile edhe momentet tona më të hareshme, s’ka asgjë të përbashkët me ketë jetë supreme të cilën tashme po përjetoj e shijoj minute pas minute, sekondë pas sekonde ! Jo ! S’behet fjalë për minuta, s’është fjala për sekonda. Koha vetë s'ekziston më. Ajo që tani mbretëron është Pafundesia, një pafundësi kënaqësish !... Por, një goditje e fortë, e tmerrshme, u dëgjua sakaq në portë e si në ëndrrat e lemerishme, m’u duk sikur një majë kazme m'u fut thellë në stomak. E, pastaj, në dhomë u duk një Spektër. Atë e mbanin njeheresh dora e një përmbaruesi, i cili vinte të më torturonte në emër të ligjit; një grua e paturp që sokëllinte me të madhe për mjerimin e saj duke dashur ti shtojë gjithë banalitetin e saj dhembjeve te jetës sime apo me saktë, ishte servili i një drejtori gazete i cili më kërkonte vazhdimin e një shkrimi. Dhoma e parajsës, idhulli, princesha e ëndrrave, Sylphide - ja vete, siç e quante i madhi René, gjithë ajo magji u zhduk nga zhurma brutale e goditjes së Spektrit. Tmerr ! S'e harroj, s’mundem ta harroj ! Po ! Ajo dhomë, ajo karakatinë, ai çast zhgënjimi pa fund, ishin te miat. Dhe, para syve te mi, pashë të kthehej përmbys gjithçka. Mobilet humben hijeshinë, u vjetruan, u mbuluan me një oke pluhur; oxhaku humbi flakën dhe prushin, dritaret u errësuan e xhamat u mbushën me vijëza pisllëku, dorëshkrimet e mia u fshinë e u shndruan në fletë të pashkruara e, ditari im, s'kish më shenime por ca zhgaravina bërë me laps ! E ai parfum i një bote tjetër, me të cilin isha dehur me një duf të pafund e tepër sensual, medet, ish zëvendësuar nga një arome të qelbur duhani, përzier me një farë ere tjetër myku që të përziente stomakun. Në ato çaste, unë po thithja, kutërbimin e zhgënjimit. Në atë botë të ngushtë, të mbushur plot përçmim e neveri, më buzëqeshi vetëm një send: shishja e vogël e opiumit, mikesha ime e vjetër dhe e tmerrshme, si gjithë mikeshat, për fat të keq ! Të mbarsura me përkëdhelje dhe tradhëti. Po ! Po ! Koha e ndalur, nisi të ecte. Ajo morri pamjen që kish pasur më parë : mbretëreshë e njëherësh perandoreshë! Dhe bashkë me atë plake te neveritshme, erdhi edhe kortezhi i demonëve të saj me plot Kujtime, Plagë, Spazma, Frikë, Ankth, Lemeri, Tërbime dhe Neuroza. Ju betohem se, në ato çaste, sekondat nisin të ikin shpejt e me një zhurmë solemne e çdonjëra prej tyre, binte nga lavjerrësi i orës dhe thosh: Unë jam Jeta, e padurueshmja, e pamëshirshmja, Jete ! S'ka as edhe një sekondë në jetën njerëzore, e cila të ketë për mision të lajmëroje Lajmin e Mirë, lajmin e mirë i cili i shkakton kujtdo një frikë të pashpjegueshme. Po ! Koha mbretëron: ajo nisi përsëri diktaturën e saj brutale. Eshtë ajo që më shtyn, si te isha një palaço, me hostenin e saj me majë të dyfishtë : Hy ! Ec, para, hajvan ! Djersitu, skllav ! Jeto, pra, i mallkuar !
( Shqiperoi : Vasil QESARI )
I HUAJI
Me thuaj, cilin do më tepër, ti, njeri enigmatik ? Babën, nenën, motrën a vëllanë ?
- S'kam as babë, as nënë, as motër e as vëlla.
- Miqtë ?
- Po më flisni për diçka, kuptimin e së cilës gjer më sot, s'e kam njohur.
- Atdheun ?
- As qe di nga bie e ku ndodhet !
- Të bukurën ?
- Do ta doja me gjithë qejf, atë perëndi të pavdekshme.
- Florinjtë ?
- Ato i urrej, po aq sa ju urreni Zotin
- E, çfarë do atëher’, o i huaj i çuditshëm ?
- Dua retë. Retë që ecin lart në qiell aty lart, aty lart ... ato retë e mrekullueshme !
( Shqiperoi : Vasil QESARI )
GRISHJE PER UDHETIM …
Thonë se ndodhet një vend i mrekullueshem në Cocagne, të cilin unë endërroj ta vizitoj me një miken time të vjeter. Vend i veçantë, i zhytur në brymën e Veriut tonë të cilin mund ta quanim si Orientin e Perendimit, Kinën e Europës, fryt i fantazisë kapriçioze të bollëkut që e ka bërë edhe të tille, pa zënë në gojë pastaj, pamjet e tij mahnitëse. Në Cocagne gjitheçka është e bukur, e pasur, e qetë, e ndershme. Aty luksi e kenaqësia janë në harmoni; jeta është e plotë dhe e embël; rrëmuja, zhurmat e të papriturat përjashtohen; lumturia ka vënë kurorë me heshtjen e ku dhe vetë kuzhina është poetike, herë e yndyreshme e herë eksituese; atje ku çdo gjë ngjan me ju, ëngjelli im.
Patjeter, ti e njeh atë sëmundje të ethëshme që na ngjitet mes varfërisë sonë të ftohtë, atë nostalgjinë për një vend të cilin se kemi parë kurrë, atë ankth kureshtje që kemi për të ? Ai është një vend që të ngjan ty, gjithëçka aty është e bukur, e pasur, e qetë dhe e ndereshme. Aty fantazia ka ngritur e zbukuruar një Kinë perendimore, ku jeta është e embel për t’u jetuar, ku lumturia ka vënë kurorë me heshtjen. Eshtë atje që duhet të vemi të jetojmë, është atje që duhet të shkojmë të vdesim ! Eshtë atje që duhet të shkojme te marrim ajër, të ënderrojmë e të zgjasim orët për të përjetuar një pafundesi ndjenjash. E di ? Eshtë një muzikant që ka shkruar një kengë të cilën e ka titulluar 'Ftesë për një vals' e është po ai që do të kompozojë pjesën 'Grishje per udhetim', të cilen do të mund t’i a ofroj gruas që dua, të zgjedhurës së zemrës time. Po, është në një mjedis të tillë që ne, do të duhej të jetonim. Të shkonim atje, ku dhe orët më të mërziteshme kanë më shumë mendim se kudo tjeter. Aty ku sahatet u bien tingujve të lumturisë, me solemnitetin më të thellë e kuptimplotë.
Nënë tabelat plot shkelqim a mbi lekurat e çmuara të lyera me ar, shpalosen papritmas tablo pamjesh të bekuara, të qeta e pafund. Të tilla si shpirterat e artistëve që i kanë krijuar. Diejt që digjen në perendim e përshkojnë me rrezet e tyre dritare të larta me mozaikë xhamash ndarë me plumb, duke ngjyer plot ar vendin ku rrimë, sallën e ngrenies dhe sallonin shtruar me stofra të çmueshme. Mobiljet tona të mëdha, tërheqese, të çuditeshme, me brava sekrete si ato të shpirtrave të rrallë. Aty, pasqyrat, metalet, pëlhurat, arturinat e faiancat luajnë për sytë tanë një simfoni të heshtur e misterioze e prej tyre, nga çdo kënd, nga anet e sirtareve dhe palat e stofrave, përhepet një parfum i veçantë, një lloj arome e cila të fton të vizitosh sërish Sumatren e që është edhe vetë shpirti i apartamentit tonë.
Eshte një vend i vërtetë Cocagne të them, i paqtë e plot shkëlqim, i bardhë si një ndergjegje e paster, si nje varg kusish të arta bakri që ndriçojnë në kuzhinë; si një dyqan arturinash plot hijeshi, si një bizhuteri që të lëbyr sytë. Në të janë mbledhur gjithë thesaret e botës, ashtu si në pallatin e një njeriu që ka punuar si askush tjetër, per të merituar plotesisht gjithë botën. Eshte ky një vend i veçantë, shumë më lart nga të tjerët, ashtu siç është edhe Arti mbi Natyren.
Dhe të mundohen e të këputen në kërkime, le të përpiqen të gjejnë kufijtë më të fundit të lumturisë, këta alkimistët e luleve të papara ndonjeherë ! Dhe të bëhen dysh, për të bërë realitet ëndrrat e jetëve të tyre shkuar në kërkime. Un,ë për veten time, e kam gjetur tulipanin tim të zi dhe dahlinë time blu ! Lulja e pakrahesueshme, tulipani i rigjetur, dahlia alegorike janë atje apo jo? Në atë të bukur vend, aq të qetë e ënderrimtar, ku do duhej të shkonim e të lulezonim edhe ne ! Nuk ndjen ti, vallë, tek vetja jote të njejtën analogji për të folur me një të tillë gjuhë mistike në letrat e tua ?
Enderra ! Gjithmonë ëndrra ! Sa më shumë shpirti im bëhet ambicjoz e delikat, aq më tepër ëndrrat largohen nga mundësia për t’i bërë realitet. Cdo njeri ënderron e shton në to dozën e tij të opiumit natyror i cili s’pushon së sekretuari e së perserituri, nga femijnia gjer në vdekje, duke mos arritur së numëruari oret e kaluara në gëzim prej shpirtit të tij të vendosur dhe deshirës për t’i a dalë mbanë. A do të jetojmë ndofta, ndonjëherë a do të shkojmë në ato vende; ne ato tablo që ka pikturuar shpirti im e që të ngjajnë aq shumë ty ?
Këto thesare, këto mobilje, ky luks, ky rregull, këto parfume, këto lule magjike, janë ti. Je ti, gjithmonë ti: është pamja jote, imazhi yt edhe në keto lumenj të zhurmshëm e kanale ujrash të qetë. Je ti edhe në atë grumbull anijesh që shkarkojnë në port mallin e tyre të çmuar e nga ku ngjiten lart, kengët e dokerëve. Janë mendimet e mia ato që përkedhelin rrotullueshëm gjinjt' e tu. E ti, gjithë këto mendime të miat, i shpie embëlsisht drejt detit i cili është vetë Pafundësia që mbledh e reflekton nga vetja, gjithë thellesitë e qiellit, në qartesinë e transparencën e të bukurit shpirtit tend. Dhe kur, të kapitur nga dallgëzimi dhe rrëkëllimat e pijeve egzotike të Orientit, marinaret e bërë tapë mbrijnë në portin e qytetit të tyre, janë përsëri mendimet e mia plot ide të praruara, ato të cilat rikthehen të pasqyruara nga Pafundësia përsëri drejt Teje …
(Shqiperoi : Vasil QESARI )
MIRESITE E HENES
Ndërkohë që ti ishe duke fjetur, tekanjozja Hënë, qe nga prapa dritares pa shtratin tend e tha: Kjo vogëlushe më pëlqen. Dhe zbriti butësisht shkallët prej resh e, pa bërë zhurmë, kaloi mespërmes xhamave. Pastaj, u shtri mbi trupin tënd me ëmbëlsinë e një nëne e, mbi fytyrën tende hodhi ngjyrën e vellos së saj. E sytë e tu u benë të gjelbër e faqet tepër të zbehta. E, pastaj, ndërkohë që ti ishe duke kundruar plot qejf atë vizitore të çuditshme, ajo t’u ngjit nëpër gushë, ta pushtoi gjoksin fort e sytë e tu, çuditërisht u zmadhuan shumë shoqëruar me një dëshire vajtimi, ndjenjë të cilën ti do ta ruaje përjetë.E, sakaq, e dehur nga lumturia, Hëna kish mbushur gjithë dhomën me një atmosferë fosforeshente si ajo e peshqve që natën lëshojnë drite e, mendueshëm, thoshte: Ti do t’i nënshtrohesh përjetësisht influencës së kësaj puthje. Ti do të jesh e bukur ashtu siç dua unë. Ti do të duash atë që dua unë dhe atë që më mua më do: ujin, retë, heshtjen dhe natën. Detin e pafund ngjyrë gurkali. Ujërat e tij herë të qeta e herë të trazuara. Vendet ku s’do vesh këmbë asnjëherë. Dashnorin që s’do ta njohësh kurrë. Lulet e frikshme. Parfumet që do të bëjnë të luash mendsh. Macet që zvarriten mbi piano e rënkojnë si gra, me zë të ëmbël që del nga gryka. E, ty do të të duan dashnorët e mi, ty do të vijnë rrotull kurtizanët e mi. Ti do jesh mbretëresha e njerëzve me sy të gjelbër. E atyre që u kam zënë frymën me puthjet e mia të natës. Atyre që adhurojnë detin. Detin e pafund, plot zallahi. Atyre që s’dinë ku ndodhen e mes grash që s’i njohin. Mes lulesh të çuditshme që i ngjajë temjanicës së një feje të panjohur. Mes parfumesh që prishin vullnetin dhe kafshësh të egra e epshore, te cilat janë idhujt e çmendurisë së tyre. E, është kjo arsyeja pse moj e mallkuar, vajze e dashur e nazemadhe që, tani, unë jam shtrirë pranë kembkave të tua, duke kërkuar në tërësinë e qenies tënde refleksin e Hyjnisë së dyshimtë, asaj, të rraskapiturës nunë, të fatthënës ndrikull, mëndeshës helmdhënse të gjithë lunatikëve ...
( Shqiperoi : Vasil QESARI )
DRITARET
Ai që vrojton nga jashtë, për të mësuar se ç’ndodh pas një dritareje të hapur, nuk arrin të marrë vesh kurrë aq shumë gjëra, se sa ai që arrin të shohë matanë një dritareje të mbyllur. Nuk ka objekt më të thellë, më misterioz, më intrigues, më të errët e më verbues, se sa një dritare e ndriçuar zbehtë nga drita e mekur e qiririt. Ajo që arrijmë të shohim në mes të dritës së diellit, është gjithmonë më pak interesante se sa ajo që ndodh pas xhamave të një dritare. Në atë katror të errët e njëkohësisht të ndritshëm jeton jeta, ëndërron jeta, vuan jeta...Në një dritare të tillë, nenë harkun valë-valë të çatisë, shoh një grua të varfër, të moshuar, me rrudha, e cila nuk del kurrë jashtë, por rri gjithmonë e përkulur mbi diçka. Nga fytyra, veshja, lëvizjet e gjestet e saj, pa ditur pothuajse asgjë tjetër, kam arritur të njoh historinë apo me mire të them legjendën e saj, të cilën më ndodh shpesh t’i a rrëfej vetes duke qarë... E, them se, sikur të kisha qenë edhe unë një plak i tillë i gjorë, do kisha dashur të kisha bërë të njëjtën jetë si e saj. E, kështu, vete e bie të fle, krenar që kam jetuar e vuajtur në dhimbjen e të tjerëve. Ndofta, ndonjë nga ju do të pyesë: Po, ti, nga je i sigurtë që jeta e saj legjendë është e vërtetë?... Po, ç’rëndësi ka e vërteta që ndodh jashtë meje në se ajo, me historinë e saj më ka bërë të jetoj, të ndjej që ekzistoj e të di kush jam ?...
( Shqiperoi : Vasil QESARI )
Shënim: Ndalohet botimi pa lejen e autorit të shqipërimeve ...
Foto e botimit të parë të vellimit poetik ' Lulet e së Keqes'
